تأثیر حکمت سینوی بر نظریّة شعر عربی (مطالعة موردی منهاج البلغای حازم قرطاجنی)
نویسندگان
چکیده
«منهاج البلغاء و سراج الأدبا» ی حازم قرطاجنی را میتوان یکی از تأثیرگذارترین آثار در بلاغت و نظریّة شعر عربی به شمار آورد. اگرچه حازم در محیطی متأثّر از فلسفة ابن رشد پرورش یافته و با یک واسطه شاگرد او نیز به حساب میآید، امّا او در این کتاب - که سبکی فلسفی بلاغی دارد- در پایه گذاری و بیان نظریّة شعر عربی کاملاً متأثّر از ابن سیناست. او در کتاب خود بی آنکه نامی از ابن رشد ببرد، بارها عبارات ابن سینا را نقل میکند و در مسائلی چون محاکات، تخییل، وزن و صدق و کذب، آرای او را مبنای کار خود قرار میدهد. حازم در کتاب منهاج البلغاء به دنبال محقق ساختن وعدة ابن سینا در بنیانگذاری دانش محض شعر است. این مقاله میزان تأثیر پذیری حازم از مکتب سینوی را مورد بررسی قرار میدهد، به بیان مهمترین عناصر شعری از دیدگاه ابن سینا و حازم می پردازد و به تفاوت های موجود در آرای آن دو اشاره می کند.
منابع مشابه
جستوجوی نخستین بارقههای نظریة حرکت جوهری در حکمت سینوی
واکاوی رویکرد ابن سینا در باب حرکت نشان میدهد وی در اثبات برخی اقسام حرکات عرضی و انکار فرایند حرکت جوهری دچار تردید است. این تردید به مبانی فلسفی شیخ در مسئلة اعتباریت ماهیت و اصالت وجود بازمیگردد. بدین بیان که در تفکر سینوی به دلیل نفی تشکیک در ماهیت و اعتقاد به اعتباریت آن، برخی اقسام حرکات عرضی از جمله حرکت در کمیت و حرکت در کیفیت موجودات با نوعی شک و تردید در اثبات قرین میشود. با این وج...
متن کاملاصطلاحسازی حازم قرطاجنی در حوزة نقد ادبی و عروض
حازم قرطاجنی، دیدگاهها و ایدههای گوناگونی پیرامون میراث نقدی و بلاغی عربی دارد که در نقد جدید، خوانشی دوباره و توضیح و تفسیری جدید را میطلبد. این مقاله با هدف بازخوانی نوآوریهای قرطاجنی و ارائة تفسیری تازه از آنها نوشته شدهاست. وی در ساختن اصطلاحات نقدی جدید که در نقد ادبی قدیم وجود نداشته، دستی دارد که از جملة آنها اصطلاحاتی مانند «الإعتاب، المنزع، التحجیل، التسویم، التغییر، الإحالة، الأر...
متن کاملتأملی بر علم الهی در حکمت سینوی
مسألة علم الهی با زیرمجموعه مسائل مرتبط به آن، یکی از دشوارترین مسائل فلسفی است که شیخالرئیس نیز در آثار متعدد خود به تبیین و حل معضلات آن پرداخته است. دیدگاه ابنسینا به خصوص درباره مسألة علم الهی به جزئیات متغیر مورد نقد و ایرادت فراوان و حتی اتهام و تکفیر او از سوی اندیشمندانی همچون غزالی انجامیده است. این مقاله برآن است که با تأملی دوباره و براساس مبانی فلسفی ابنسینا به تبیین دقیق...
متن کاملتجلی جهانبینی اسلامی و حکمت ذوقی در حکمت سینوی
احمد بهشتی[1] چکیده این نوشتار نخست، نگاهی کوتاه دارد به لحاظ محتوا و روش به فلسفه مشّاء. آنگاه این سؤال را مطرح میکند که آیا حکمت سینوی عیناً همان فلسفه مشّاء است یا با آن اختلاف دارد؟ با پذیرش اختلاف، این سؤالات مطرح میشود که آیا فلسفه افلاطونی است یا فلسفه نوافلاطونی یا عیناً جهانبینی اسلامی است که در آثار شیخ...
متن کاملتأثیر شعرای ایرانی بر تکوین شعر عربی
شعر عربی در صدر اسلام از لحاظ تصوّرات و تخیّلات شعری و زبان با شعر دورهی جاهلی تفاوتی ندارد و همان اختصاصات و خشونتهای بَدَوی را که در اشعار جاهلی میبینیم، در این اشعار هم کم و بیش ملاحظه میکنیم و این وضع تا اواخر قرن اوّل ادامه داشت. در این دوره شعر عربی خاص گویندگان تازی بوده است و دیگر اقوام در آن دخالتی نداشتهاند، اما از اوایل قرن دوم یعنی اواخر عهد بنیامیّه و اوایل دورهی بنیالعبّاس آثار ن...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
ادب عربناشر: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
ISSN
دوره 7
شماره 1 2015
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023